KALENDAR

Na prekjučerašnji datum 1099. krstaši su u Prvom krstaškom ratu zauzeli Jerusalim. Tog dana 1291. umro je Rudolf I, osnivač dinastije Habzburg. Vladao je od 1273. do smrti 1291. Istog datuma 1606. rođen je holandski slikar Harmens van Rajn Rembrant, jedan od najvećih u istoriji slikarstva. Uradio je oko 650 uljanih slika, oko 300 gravira i oko 2.000 crteža, uključujući remek-dela kao što su "Noćna straža", "Izgubljeni sin", "Čas anatomije doktora Tulpa", "Hristos kao baštovan", "Dobri Samarićanin", "Hodočasnici u Emausu", "Suknari", "Vitsavej". Na taj dan 1795. revolucionarna koračnica - Marseljeza, zvanično je prihvaćena kao državna himna Francuske. Nakon vek i deceniju, 1904, umro je ruski pisac Anton Pavlovič Čehov, čiji stil se odlikuje jednostavnošću, izvanrednim darom zapažanja i specifičnom atmosferom, bliskom impresionističkom postupku. Tog dana 1918. njemački general Erih Ludendorf naredio je sveopštu ofanzivu, čime je počela druga bitka na Marni u Prvom svetskom ratu. Bio je to posljednji pokušaj Njemačke da nadvlada savezničke snage na zapadnom frontu, ali je 4. avgusta 1918. okončan porazom nemačke armije, kao i u bici na Marni od 6.do 9. septembra 1914. Na prekjučerašnji datum 1929. umro je austrijski pisac Hugo fon Hofmanštal. Sarađivao je s Rihardom Štrausom, za čije je kompozicije pisao libreta.

Tog dana 1945. Italija je u Drugom svjetskom ratu formalno objavila rat doskorašnjem savezniku Japanu. Nakon tri decenije sovjetski i američki vasionski brodovi "Sojuz 19" i "Apolo 18" lansirani su u orbitu oko Zemlje radi spajanja u svemiru. Tog dana 1997. italijanski modni kreator Ðani Versaće, jedan od najuticajnijih modnih kreatora krajem 20. vijeka, ubijen je u Majami Biču na Floridi, SAD. Na jučerašnji datum 622. istoričari smatraju da ovim datumom počinje prva godina islamske ere, odnosno dan kada je Muhamed, sa svojim pristalicama napustio Meku da bi osnovao prvi centar nove vjere u Medini. Tog dana 1054. zbog sukoba oko pitanja da li rimski papa ima primat među hrišćanskim poglavarima, došlo je do raskola između rimske i carigradske hrišćanske crkve. Spor je kasnije doveo do "Velike šizme" i stvaranja dve crkve - istočnopravoslavne i zapadne rimokatoličke. Istog datuma 1661. Stokholmska banka izdala je prve papirne novčanice u Evropi. Na taj dan 1867. francuski vrtlar Žozef Monije patentirao je u Parizu armirani beton. Pet godina kasnije rođen je norveški istraživač Rual Amundsen, prvi čovek koji je stigao na Južni pol (1911). Poginuo je u junu 1928. u avionskoj nesreći, pokušavajući da pronađe nestalu italijansku ekspediciju koja je krenula ka Severnom polu. Na jučerašnji datum 1890. umro je švajcarski pisac Gotfrid Keler najveći pripovedač nemačkog govornog područja u Švajcarskoj ("Ljudi iz Zeldvile", "Ciriške novele", "Sedam legendi", "Epigram", "Zeleni Hajnrih", "Martin Zalander"). Nakon šest godina umro je francuski pisac Edmon Gonkur, na čiju je inicijativu osnovano književno društvo koje od 1903. nosi ime braće Gonkur "Academie des Goncourt". Tog dana 1950. na stadionu "Marakana" u Rio de Žaneiru, Urugvaj je u finalu Svjetskog prvenstva pobijedio Brazil sa 2:1, osvojivši drugi put svetski fudbalski šampionat. Utakmicu je pratilo 199.000 gledalaca. Istog datuma 1969. američki vasionski brod "Apolo 11" lansiran je iz Kejp Kanaverala u istorijsku misiju ka Mesecu sa astronautima Nilom Armstrongom, Edvinom Oldrinom i Majklom Kolinsom.

Na taj dan 1985. umro je nemački pisac Hajnrih Teodor Bel, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1972, najprevođeniji nemački pisac poslije Drugog svetskog rata. Nakon četiri godine umro je austrijski dirigent Herbert fon Karajan, jedan od najvećih dirigenata 20. veka. Na današnji datum 1790. umro je škotski ekonomista Adam Smit, uz Dejvida Rikarda, najpoznatiji predstavnik engleske klasične političke ekonomije. Postavio je osnove radne teorije vrednosti. Tog dana 1912. umro je francuski matematičar, fizičar i filozof Žil Anri Poenkare. Pet godina potom, britanska kraljevska kuća promenila je svoje ime Saks-Koburg-Gota u Vindzor zbog antinemačkog raspoloženja u Britaniji tokom Prvog svjetskog rata. Na današnji datum 1946. u Beogradu je pogubljen Dragoljub-Draža Mihailović, general kraljevske jugoslovenske vojske i vođa četničkog pokreta u Drugom svetskom ratu. Tog dana 1959. umrla je čuvena američka džez i bluz pevačica Bili Holidej. Tog dana 1995. umro je argentinski automobilski as Huan Manuel Fanđo, petostruki svetski šampion u "Formuli-1".